Հակահիտլերյան կոալիցիայի ստեղծումն աննախադեպ օրինակ է տարբեր քաղաքական համակարգեր և տնտեսական շահեր ունեցող պետությունների միասնության պատմության մեջ `մարդկության համար մահացու սպառնալիքի պայմաններում: Ընդամենը մի քանի տարի գոյություն ունենալով ՝ այն բացառիկ դեր խաղաց ֆաշիզմի դեմ տարած հաղթանակում:
Հակահիտլերյան կոալիցիան սկսեց ձեւավորվել Երկրորդ համաշխարհային պատերազմի հենց սկզբից, այսինքն. 1939-ի սեպտեմբերից: Այնուհետև այն ընդգրկում էր ընդամենը երկու պետություն ՝ կապված Լեհաստանի հետ, որը ենթարկվում էր գերմանական ագրեսիային, փոխօգնության պայմանագրերով ՝ Մեծ Բրիտանիան և Ֆրանսիան: Այն կոչվում էր արևմտյան դաշնակիցների կոալիցիա: Բայց հետո այս նեղ կազմակերպությունը իրական հնարավորություն չուներ դիմակայելու ֆաշիստական Գերմանիային: Դա ակնհայտորեն շուտով հաստատվեց Ֆրանսիայի կողմից գերմանացիների կողմից օկուպացման արդյունքում:
Լայն կոալիցիա կառուցելը
Նրանք սկսեցին խոսել հակահիտլերյան լայն կոալիցիայի մասին միայն այն բանից հետո, երբ Գերմանիան հարձակվեց ԽՍՀՄ-ի վրա: Հետո, ֆաշիստական ագրեսիան սկսելուց անմիջապես հետո, ԱՄՆ-ը և Մեծ Բրիտանիան հայտարարեցին իրենց ռազմական աջակցությունը ԽՍՀՄ-ին: Ավելին, այդ ժամանակ Միացյալ Նահանգները դեռ պատերազմական վիճակում չէին նացիստական Գերմանիայի հետ:
Օգոստոս-սեպտեմբեր ամիսներին երեք պետությունների արտգործնախարարների մակարդակով տեղի են ունենում մի շարք եռակողմ և երկկողմ հանդիպումներ, որոնց ընթացքում ստորագրվում են բոլոր անհրաժեշտ պաշտոնական փաստաթղթերը հակառակորդի դեմ պայքարում փոխօգնության մասին:
Հակահիտլերյան կոալիցիայի զարգացման նոր փուլ սկսվեց 1842 թվականի հունվարին ՝ քսանվեց հոգու Վաշինգտոնի համաժողովով: Նրանից հետո կոալիցիան սկսեց թվագրել 26 նահանգ: Դրան միացան այնպիսի մեծ երկրներ, ինչպիսիք են Չինաստանը, Հնդկաստանը, Ավստրալիան, Կանադան, Լատինական Ամերիկայի և Ասիայի մի շարք պետություններ և բռնագաղթված երկրների կառավարությունները:
Հենց այդ ժամանակ, ԱՄՆ նախագահ Ռուզվելտի առաջարկով, հակահիտլերյան կոալիցիան ձեռք բերեց իր նոր «հենված ազգերը» հոմանիշը:
Հակահիտլերական կոալիցիայի հետագա ընդլայնում
Շատ անհամաչափ էր ներդրումը կոալիցիայի մաս կազմող տարբեր երկրների ֆաշիզմի դեմ պայքարին: Որոշ պետություններ անմիջական մասնակցություն ունեցան ռազմական գործողություններին, մյուսները օգնություն ցուցաբերեցին ռազմատենչ դաշնակիցներին զենքով, ռազմական արդյունաբերության և սննդի հումքով, իսկ մյուսները պարզապես բարոյապես աջակցեցին:
Հակահիտլերյան կոալիցիայի ամենամեծ օգնությունը, իհարկե, ստացել է ԽՍՀՄ-ը, բոլոր հակաֆաշիստական պետությունների ղեկավարները քաջատեղյակ էին, որ պատերազմի արդյունքն էր որոշվում իր ճակատներում:
Նացիստական ղեկավարությունը մեծ հույսեր էր կապում հակահիտլերյան կոալիցիայում պառակտման հետ: Հիտլերը հավատում էր, որ ԽՍՀՄ-ի ու արեւմտյան երկրների երեկ երդվյալ թշնամիները երկար ժամանակ չեն կարողանա խաղաղ գոյակցել: Բայց դա այլ կերպ ստացվեց: Պատերազմի ավարտից անմիջապես առաջ երեկ գերմանացի դաշնակիցները միացան միավորված երկրներին ՝ Իտալիան, Բուլղարիան, Ռումինիան, Հունգարիան և Ֆինլանդիան:
Ընդհանուր առմամբ, 1945-ին հակահիտլերյան կոալիցիայում արդեն 58 պետություն կար:
