Մարդու սոցիալականացումը ինքնաիրացման գործընթաց է, քանի որ այն յուրաքանչյուրին թույլ է տալիս ոչ միայն փորձ և օգտակար հմտություններ ձեռք բերել, այլև ինքն իրեն գիտակցել և գտնել իր տեղը հասարակության մեջ: Հասարակության և ինքնաիրացման հիմքը հասկանալը, որպես փոխակերպող գործողություն, կօգնի ավելի լավ հասկանալ այս գործընթացը:
Սոցիալիզացիայի հիմունքները
Անձի սոցիալականացումը անձի անհատականության հիմնական պարամետրերը ծալելու գործընթաց է `կրթության, վերապատրաստման և սոցիալական դերերի յուրացման հիման վրա: Սոցիալիզացիայի միջոցով է, որ տեղի է ունենում անհատի ինքնակատարումը, այսինքն ՝ նրա կողմից սոցիալական փորձի ժառանգումն ու վերափոխումը և դրա վերափոխումը անձնական վերաբերմունքների, կարողությունների և հմտությունների:
Սոցիալիզացիայի գործընթացի հիմքը մարդու ակտիվ վերափոխիչ գործունեությունն է, որն օգնում է նրան միանալ սոցիալական կյանքին, տիրապետել գործնական գործունեության մեթոդներին և կազմել սոցիալական կապեր: Ըստ էության, սոցիալականացումը անհատականության ինքնաիրացումն է իր գործունեության գործընթացում: Այսպիսով, մենք կարող ենք եզրակացնել, որ սոցիալականացման հաջողությունը կախված է ստեղծագործական վերափոխման գործընթացում անհատի ակտիվ մասնակցությունից: Քանի որ անձի սոցիալականացումը ընդգրկում է մարդու կյանքի ողջ ժամանակահատվածը, ստացվում է, որ ինքնաիրացումը նույնպես միշտ շարունակվում է: Նույնիսկ եթե մարդը չի ցանկանում ինչ-որ բան փոխել կամ մասնակցել, միեւնույն է, նա ինչ-որ չափով գիտակցում է իրեն: Այնուամենայնիվ, յուրաքանչյուր մարդ դա անում է տարբեր չափերով, ինչը պայմանավորված է դաստիարակությամբ, մշակույթով և անձնական առանձնահատկություններով:
Ինքնիրացումը ՝ որպես փոխակերպող գործողություն
Ինքնիրացումը, որը սոցիալականացման մաս է կազմում, կարելի է անվանել մարդու կարիք, ինչը նրան օգնում է վերափոխել իր անհատականությունը: Մարդը պետք է գտնի իր տեղը հասարակության մեջ և կյանքում, արտահայտվի աշխարհում ամենավառ կերպով և գոհունակություն զգա իրականությունից: Այս ցանկությունը խրախուսում է անհատին զարգացնել իրենց կարողությունները և օգտագործել դրանք ի շահ ուրիշների ՝ դրանով ցույց տալով նրանց ուժեղ կողմերը:
Այսպիսով, սոցիալականացումը օգնում է անհատին իրականացնել իրեն ՝ օգտագործելով հասարակության մեջ ընդունված նորմերն ու միտումները: Դառնալով հասարակության մի մաս ՝ մարդը սկսում է հասկանալ իր բարոյական չափանիշներն ու նախասիրությունները, ինչը նրան թույլ է տալիս օգտագործել այդ տեղեկատվությունն իր նպատակների համար: Սա օգնում է ընտրել վարքի ամենահարմար մարտավարությունը, որը կնշեն այլ անհատներ: Այնուամենայնիվ, ինքնաիրացումը կարող է ավելի թաքնված լինել: Անձի սոցիալականացումը կարող է բացահայտել նրա հակումն դեպի ավելի խաղաղ գոյություն, մինչդեռ մարդու համար նրա տեղը փնտրելը ոչ թե հաջողության մեջ է ընկնում ուրիշների աչքում, այլ ինքն իրեն հարմարավետ զգալու մեջ: Այս ամենը հիմք է տալիս կարծելու, որ մարդու սոցիալականացումը ինքնաիրացման գործընթաց է, որն օգնում է մարդուն իրեն առավելագույն հարմարավետ զգալ հասարակության մեջ:
